Louteringsberg, Thomas Merton

Thomas Merton was de zoon van een schilder uit Nieuw Zeeland en een Amerikaanse en werd in Frankrijk geboren in 1915. Hij had geen heel honkvaste jeugd, zijn moeder overleed toen hij nog maar zes jaar oud was en zijn vader reisde rond om te schilderen. 

Zo woonde Thomas in de Verenigde Staten, Bermuda, Engeland en Frankrijk waar hij soms diep ongelukkig was op de verschillende scholen waar hij op zat, maar ook heel goed werd in talen.

Toen zijn vader overleed in 1931 bleef Thomas in Engeland. Na zijn schooltijd begon hij met een studie aan de universiteit van Cambridge. Hier ging hij echter na een jaar weer weg en toen vertrok hij naar de Verenigde Staten. 

Hij studeerde Engels in New York aan de Columbia universiteit, en stortte zich in het moderne, jachtige leven. Films, jazz, sigaretten en heel veel drank, met een vleugje communisme en wat verkeerd begrepen Freudiaanse ideeën vormden de basis van zijn bestaan.

Tijdens een vakantie naar Rome kwam Thomas erachter dat het klassieke Rome hem niet zoveel zei, maar de vele mooie kerken des te meer. Hij was niet echt religieus opgevoed, hoewel zijn vader wel gelovig was en zijn moeder een quaker achtergrond had. Langzamerhand begon het idee door te dringen dat in deze katholieke kerken iets te vinden is, dat hij in zijn eigen leven niet had. Hij zou hier wel meer van willen, maar tegelijkertijd schrok hij van deze gedachten en stopte hij ze ver weg. De eerste stappen op de Louteringsberg waren echter gezet.

Terug in Amerika liet het geloof hem niet los. Hij begon verschillende boeken te lezen en probeerde een aantal kerken uit, maar keerde telkens terug bij de katholieke kerk. In 1939 werd hij hierin opgenomen. 

Daarmee was het voor Thomas Merton nog niet voldoende, hij besefte dat hij in een klooster wilde intreden. In de eerste instantie was dit verlangen nog niet heel diepgaand. Aan de ene kant voelde hij wel iets voor de strenge Trappisten, maar hij schrok hier ook voor terug en besloot in een minder strenge orde in te treden omdat hij dacht dat hem dat gemakkelijker af zou gaan. 

De Franciscanen wezen zijn aanvraag echter af en uiteindelijk zou Thomas Merton in 1941 toch toetreden tot de orde der Trappisten, waar hij tot zijn dood in 1968 zou blijven.

Het verhaal van zijn leven verscheen in 1948 en werd een grote bestseller, tot op de dag van vandaag is het in druk en er zijn miljoenen exemplaren van verkocht.

Thomas Merton (1915-1968)

Dit is niet gebruikelijk voor een boek dat gaat over iemand die zich bekeert tot het katholieke geloof. Veel mensen zal dit onderwerp op het eerste oog misschien niet erg aanspreken, maar de kracht van Merton is dat hij je weet mee te nemen op zijn reis en het aannemelijk weet te maken dat dit voor hem de juiste keuze was. En dat maakt het een meeslepend boek.

Hij schreef het boek op aanraden en met goedkeuring van zijn abt, maar het moest natuurlijk ook gekeurd worden door de andere Trappisten. Tenslotte was Thomas Merton geen individu meer, maar een monnik binnen de orde. En daardoor is deze autobiografie behoorlijk gecensureerd, zo blijkt. Thomas vertelt dat hij na een jaar de universiteit van Cambridge verliet, maar de werkelijke reden (hij had een relatie met een meisje en daar was een kind van gekomen), kon niet genoemd worden.

Ik had de Engelse versie van het boek, Seven storey mountain, maar ik merkte dat ik bepaalde ideeën en theologische overwegingen in het Engels moeilijk te volgen vond, vandaar dat ik tweedehands een Nederlandse vertaling heb gekocht die ik achter elkaar heb gelezen en waar ik erg van heb genoten.

Ja, het is een verhaal over een religieuze bekering, maar het is vooral het verhaal van een jonge man die zoekt naar zingeving en die uiteindelijk vindt op een plek waar hij het nooit had verwacht. Een plek die volkomen is tegengesteld aan wat hij had gedacht, maar waarvan hij ook weet dat hij hier een waarheid vindt die hij nergens anders kan vinden.

Ik vond een aantal punten erg herkenbaar, zoals de schroom die hij beschrijft als hij voor het eerst in een katholieke kerk bidt, uit angst iets fout te doen en eruit gezet te worden.

Thomas Merton was een gedreven man die het zichzelf en zijn omgeving niet altijd gemakkelijk zal hebben gemaakt. Hij had zat slechte eigenschappen, maar was ook oprecht op zoek naar iets hogers en beters. En dat heeft hij gevonden.

Zijn kloosterleven en de rest van zijn jaren zijn ook bijzonder interessant geweest, maar daar gaat Louteringsberg verder niet over. Gelukkig is er een paar dagen geleden een nieuwe biografie over hem uitgekomen, waarin deze jaren wel aan bod komen. Jullie begrijpen dat ik deze biografie ondertussen al in huis heb!

Ik ben in ieder geval blij dat ik Louteringsberg nu eens gelezen heb en vond het een inspirerend boek dat tot nadenken stemt. Niet slecht voor een boek dat zeventig jaar geleden uitkwam.

Oorspronkelijke titel: Seven storey mountain, 1948

Deze Nederlandse versie uitgegeven door uitgeverij Het spectrum in 1949

Nederlandse vertaling: Andre Noorbeek

Bladzijdes: 371